Ametyst jest jedną z najbardziej popularnych postaci kwarcu. Jego kolory wahają się od purpury, przez najczęściej występujący fiolet do blado czerwono-fioletowego, choć jedna z odmian ametystu przyjmuje zieloną barwę. Nazwa kamienia pochodzi najprawdopodobniej od jednej z najpiękniejszych leśnych nimf – Amethis, występującej w rzymskiej mitologii. Ametyst jest również szczęśliwym kamieniem osób urodzonych w lutym. W astrologii przyporządkowany jest znakowi Ryb (19.02 – 20. 03).
Ametyst to minerał będący fioletową, przezroczystą odmianą krystalicznej krzemionki. Swoją barwę zawdzięcza śladowym ilościom glinu i żelaza wbudowanym w dwutlenek krzemu, z którego jest zbudowany. Jego odcienie wahają się od ciemnopurpurowego, jasno- i ciemnofioletowego, fioletowo-czerwonego, wrzosowego, jasno-wrzosowego. Intensywność barwy ametystu można wzmocnić przez krótkotrwałe poddanie go działaniu wysokiej temperatury (obróbka termiczna). Jego wzór chemiczny to SiO2 (dwutlenek krzemu). Charakteryzuje się szklistym połyskiem. W skali twardości Mohsa, osiaga poziom 7.
Występuje w Brazylii (największe na świecie złoża), USA (Montana, Maine, Georgia, Arizona), Kanadzie, Meksyku, Paragwaju, Urugwaju, na Madagaskarze, w Australii, Rosji, na Sri Lance, w Indiach, Japonii, w Chinach, Korei, Zimbabwe, Mozambiku i Kenii. W Polsce – w okolicach Szklarskiej Poręby, Lwówka Śląskiego i Kamiennej Góry oraz Krzeszowic, a także w Tatrach.
Nazwa pochodzi z greckiego méthystos – pijany, a to przeczenie, czyli dosłownie „niepijany”, trzeźwy. Termin ten powstał w myśl mitu rzymskiego o leśnej nimfie imieniem Amethis. Rozkochany w niej bóg Bachus prześladował ją swoimi zalotami, ale Amethis stroniła od lubieżnego i pijackiego boga. Diana, wzruszona prośbami nimfy zamieniła ją w klejnot, zaś Bachus, ujęty jej skromnością, ów klejnot obdarzył mocą ujarzmiania i pokonywania pijaństwa. Stąd, według starożytnych greckich i rzymskich wierzeń, picie wina z czar ametystowych zabezpieczało biesiadnika przed upiciem się. Przekonanie to pozostało, w kręgu wierzeń o magicznym działaniu ametystu, do dziś.
Kamień ten był popularny już od najdawniejszych czasów. Ze względu na swój niepospolity kolor, ametyst często był używany przez mieszkanki starożytnego Egiptu, jako ozdoba naszyjników, bransolet czy kolczyków. Ametyst jest wymieniany jako jeden z kamieni pektorału (napierśnik, rodzaj biżuterii noszonej na piersi i zapinanej z tyłu, o charakterze świeckim lub religijnym) Aarona, pierwszego dziedzicznego arcykapłana z pokolenia Lewiego, natomiast Apokalipsa św. Jana wyszczególnia go jako ozdobę dwunastej warstwy fundamentu Nowego – niebieskiego – Jeruzalem. W średniowieczu ze względu na swoje mistyczne działanie, był wykorzystywany jako amulet ochronny dla rycerzy. Moc ametystów wiązano także ze sprzyjaniem czystości i wierności. Z tego powodu z czasem stały się kamieniem władzy i duchowieństwa, umieszczano je w klejnotach koronnych i papieskich. Kraje chrześcijańskie już w średniowieczu używały kamieni szlachetnych do ozdabiania naczyń i szat liturgicznych, zaś ametyst –jako symbol łaski, czystości duchowej i fizycznej – w VII wieku uczyniono również symbolem godności biskupiej. Od tego czasu wykonywane ze złota pierścienie dostojników kościelnych ozdabiano tymi właśnie kamieniami. Nie inaczej było z sygnetem Jana Pawła II. Pierścień Rybaka, bo tak brzmi nazwa klejnotu, przedstawiający św. Piotra łowiącego ryby, po śmierci polskiego papieża został zniszczony przez kardynała kamerlinga, zaś następca Polaka otrzymał nowy – z własnym imieniem.
Ametyst należy do minerałów od wieków stosowanych w medycynie naturalnej. O jego leczniczych i magicznych właściwościach – w następnej części.
Oliwia Gozdek
Fotografie:
jubiler24h.pl
http://bizubazaar.pl
