Jubiler 24h

Bogactwo beryli

Różne rodzaje beryli: (od lewej) heliodor, szmaragd, akwamaryn, biksbit, morganit, www.pinterest.com

W naszych artykułach nie bez powodu często piszemy o berylach. Są to wyjątkowe kamienie, bardzo szlachetne, zajmujące chlubną pozycję obok najbardziej ekskluzywnych brylantów, szafirów i rubinów. Nasza kolekcja biżuterii bogata jest w okazy z najbardziej popularnymi berylami: akwamarynami, szmaragdami i morganitami. Akwamaryny i szmaragdy stanowią najczęściej występujące beryle, jednak tych naprawdę znakomitej jakości nie jest wiele. Morganity, chociaż rzadsze, posiadają coraz szerszą rzeszę wielbicieli i coraz częściej możemy podziwiać je w biżuterii.

W niniejszym artykule chcielibyśmy zaprezentować beryle najbardziej rzadkie, o których nieczęsto można przeczytać, a jeszcze rzadziej obejrzeć.

Biksbit (czerwony beryl)


Nieoszlifowany kryształ biksbitu, diary.ru

Biksbit (czasem zapisywany jako bixbit) to beryl o barwie agrestowej czerwieni, a swój kolor zawdzięcza domieszkom manganu. Stanowi przezroczystą odmianę berylu. Bardzo ceniony w jubilerstwie ze względu na rzadkość występowania, swoją nazwę zawdzięcza Maynardowi Bixby – słynnemu mineralogowi. Kryształy biksbitu w naturalnej postaci są bardzo niewielkie, osiągają maksymalnie 5 cm, dlatego też można sobie wyobrazić, że oszlifowane klejnoty nie posiadają wyjątkowo imponującej ilości karatów.

Mimo, że biksbit uważany jest za przezroczystą odmianę berylu (w porównaniu np. do szmaragdu  poznaczonego bujnymi ogrodami), to jego kryształy są często silnie spękane. Okazy o wartości jubilerskiej to prawdziwa rzadkość.Posiada  szklisty połysk, co przy wyższej czystości daje efekt dużej brylancji, dlatego też biksbity szlifuje się najczęściej fasetowo, by wydobyć ich blask, a także piękny kolor. Tym mniej czystym nadaje się szlif kaboszon. Na skali Mohsa biksbity plasują się na pułapie od 7,5 do 8.

Najczęstszym miejscem występowania tego rzadkiego minerału są Góry Thomas w stanie Utah w USA, spotykany jest także w Meksyku.

Heliodor i złoty beryl


Złote beryle o różnym nasyceniu barwy, johnjbradshaw.com

Heliodor (z greckiego „dar słońca”) o przewadze zielonego odcienia, www.bsu.edu

Często klasyfikuje się złote beryle jako heliodory, używając obydwu nazw, jako wzajemnych synonimów. A te dwie odmiany berylu posiadają odmienne kolorystyczne spektrum. Złoty beryl ma barwę od jasno do ciemnożółtej, czystą, ciepłą bez domieszek innych kolorów z wyjątkiem złotych odcieni, podczas gdy heliodor to kamień żółto-zielony o różnym natężeniu nasycenia i jaskrawości barwy. Heliodory i złote beryle łączy też kolejna cecha, niewątpliwie bardzo istotna z punku widzenia jubilerstwa – obydwa kamienia są bardzo czyste, rzadko zdarzają się w nich widoczne gołym okiem inkluzje.

Goshenit

Oszlifowany fasetowo goshenit, gemstonesempire.com

Goshenit to bardzo czysta, przezroczysta i bezbarwna odmiana berylu. Kryształy tej odmiany szlachetnego minerału są zwykle mniejsze od pozostałych przedstawicieli grupy beryli. Goshenit swą nazwę zawdzięcza miejscu występowania, mianowicie miejscowości Goshen w USA. Wydobywa się go także w Brazylii, Chinach, Kanadzie i Meksyku.

Wydawać by się mogło, że brak atrakcyjnej barwy goshenitu nie czyni go pożądanym w przemyśle biżuteryjnym. Nic bardziej mylnego, bowiem goshenit znajduje duże zastosowane w jubilerstwie. Często imituje diamenty i szmaragdy – pod oszlifowany goshenit kładzie się metaliczną srebrną lub zieloną folię.

Jako ciekawostkę warto wspomnieć fakt, że przezroczyste beryle były stosowane niegdyś w szkłach okularów. Największy oszlifowany goshenit posiada masę około 62 ct i znajduje się w kolekcji Instytutu Smithsonian w USA. Z racji przynależności do rodziny beryli, goshenit posiada wysoką twardość na skali Mohsa, plasując się na pułapie 7,5-8.

Maksiks


Kryształ maksiksu w skale macierzytej, mindat.org

Maksiks jest niczym innym niż odmianą akwamarynu o głębokiej, ciemniejszej niż w przypadku akwamarynu, barwie. Właściwościami niczym nie różni się od swojego bardzo bliskiego kuzyna w kolorze morskiej wody. Najczęściej odnajdywany jest na Madagaskarze. Intensywne ubarwienie maksiksu zanika, kiedy jest on wyeksponowany na światło dzienne albo zostaje podgrzany, proces ten można jednak odwrócić przez napromieniowanie.

Mocbana, ciemniejsza barwa maksiksu spowodowana jest obecnością dodatkowych jonów żelaza w składzie kryształu. Ciemnoniebieskie maksiksy można sztucznie uzyskać poprzez poddanie zielonych, różowych bądź żółtych beryli promieniowaniu jonizującemu lub elektromagnetycznemu.

Weronika Tokarczyk

Polish PL English EN