Biżuteria starożytnego Wschodu, część 2: skarby księżniczki Pu-abi

admin
23 grudnia 2013

Biżuteria księżniczki Pu-abi

W pierwszej części cyklu o roli biżuterii przedstawiliśmy biżuterię prehistoryczną. Omówiliśmy prapoczątki biżuterii w życiu człowieka, pokazaliśmy najważniejsze znaleziska. Dziś pora na starożytny Wschód.

Powstanie cywilizacji sumeryjskiej datuje się na IV tysiąclecie p.n.e. Sumerowie założyli szereg państw- miast, m.in. Ur (według Starego Testamentu miejsce pochodzenia Abrahama), w którym archeolog Sir Charles Leonard Woolley, w latach 1922- 1934, odkrył 1800 grobowców, z których, w 16 odnalazł bardzo wyjątkowe i cenne przedmioty. Grobowce te, zostały nazwane królewskimi.

Spośród tych grobowców, najbardziej reprezentatywna biżuteria pochodzi z grobu kobiety, która musiała być ówcześnie bardzo ważną osobistością, na co wskazuje sposób jej pochówku i odnalezione klejnoty, a więc nazwana została księżniczką Pu-abi.

W grobie Pu-abi znajdował się diadem wykonany ze złotych blaszek w kształcie listków morwy, kwiatek i kółek (zdjęcie po lewej stronie), przypinany do włosów długimi, złotymi grzebykami ze spłaszczonymi zębami, zdobiony kuleczkami z lapis-lazuli i karneoli. Na palcach kobiety znaleziono 10 obrączek. 8 z nich było złotych, a 2 były złote ze zdobieniem z lapis lazuli (zdjęcie po prawej stronie, powyżej). Księżniczka ozdabiała się także kolczykami, które można porównać do współczesnych kolczyków-kółek.

Popularnym ówcześnie kamieniem ozdobnym był lapis lazuli – przy kobiecie znaleziono pas z również z tymże minerałem. Ponadto nieopodal jej ramienia, znajdowały się amulety w kształcie rybek (zdjęcie poniżej, po prawej stronie), wykonane w złocie oraz lapis lazuli. Kolejnym ozdobnym znaleziskiem, był sznur paciorków, z których dwa były wykonane z lapis lazuli, a jeden z agatu.

Zakończony był amuletem w kształcie cielęcia, wykonanego z lapis lazuli (zdjęcie po lewej stronie na początku tekstu). Jego położenie w grobie może świadczyć o funkcji jaką pełnił, mianowicie leżał przy ramieniu kobiety, więc mógł podtrzymywać sukienkę na ramieniu. Filigranowym precjozem, które odnaleziono, jest maleńki złoty amulet w kształcie dwóch połączonych antylop (zdjęcie po lewej stronie, powyżej).

Wizualizacja księżniczki Pu-abi ubranej w odnalezioną biżuterię

Zdziwienie budzi fakt, że mimo iż mamy do czynienia z okresem starożytności i pierwszych cywilizacji, można się pokusić o stwierdzenie, że już wtedy istnieli jubilerzy w dzisiejszym znaczeniu tego pojęcia, jako że biżuteria sumeryjska, była kunsztowna i z wielką precyzją, wręcz misternie wykonana, z dbałością o każdy szczegół i jest podziwiana do dziś. Odnalezione w grobowcu księżniczki Pu-abi skarby, to pierwszy ze znanych przykładów wykorzystania złota w tak zamierzchłej epoce (około 2600 p.n.e.). Bez wątpienia budzą fantazję i oddają wyobrażenie sumeryjskich złotych miast. Na zdjęciu po prawej stronie – ozdobna spinka do włosów.